Herdenk & Vier (mei)

4 mei. Dodenherdenking. Herdenken, wat doe je dan eigenlijk? En waarom? Van jongs af aan ging ik naar de dodenherdenking. Hoewel ik mijn eigen opa’s en oma’s nooit gekend heb – mijn ouders zijn allebei de jongste en hadden dus vrij oude ouders, was er wel iemand in de kerk die ik ‘opa’ mocht noemen. Hij legde elk jaar een krans tijdens de herdenking.

Deze ‘opa’ had in het verzet gezeten. Tijdens een schoolproject over de oorlog heb ik hem geïnterviewd. Dol was hij daar niet op maar hij vertelde toch toen ik het hem vroeg. Heftige dingen had hij meegemaakt. Ook kwam er iemand op school die in een concentratiekamp had gezeten. Die had nog heftigere dingen meegemaakt.

Vandaag wijd ik deze blog aan Herdenk. Morgen schrijft Martanja over Vier. Want vieren dat je vrij bent, kun je alleen maar als je weet hoe het is om gevangen te zijn. Als je weet wat het is om honger te hebben. Als je weet wat het is als iemand anders de macht over je heeft. Alleen als je, al is het maar een heel klein beetje, beseft wat het betekend moet hebben om in oorlog te zijn, dan kun je de vrijheid ook echt vieren.

Van 1940 tot 1945 was Nederland, net als heel veel andere landen, in oorlog met Duitsland. Adolf Hitler had bedacht dat Joden een minderwaardig volk waren en zorgde ervoor dat mensen elkaar gingen haten. Ik hoop dat je dit al wist. Zo niet, vraag dan alsjeblieft aan je ouders of grootouders of zij je bijpraten.

Er zijn in die tijd waanzinnig veel mensen vermoord, vernederd en misbruikt. Ik weet niet wat ik het ergste eraan vind. Wel vind ik het eng dat zoveel mensen in 1 zo iemand gingen geloven en aannamen dat een groot gedeelte van de mensen waar ze mee samenleefden, minderwaardig was. Iemand die je dat voorhoudt, die kun je nooit als leider accepteren.

Vanavond heb ik een gezellig slaapfeestje met mijn nichtjes en gaan we natuurlijk chicklits kijken en chocola eten. Maar om 8 uur zullen we toch echt even onze mond houden en stilstaan bij wat er gebeurd is, al zoveel jaar geleden. Zodat we morgen de vrijheid kunnen vieren. Als je kunt, ga dan naar zo’n kranslegging. ‘Opdat we niet vergeten’.

Vrijheid

–

Als vrij zijn is: hou jij je mond

want ik heb iets te zeggen

–

Als vrij zijn is: jij achter tralies, want

dan hoeven wij niet bang te zijn

voor al jouw anders zijn en doen en anders

laten

–

Als vrij zijn is: de dag van morgen

strak bepalen door de dag vandaag

iets minder dag te laten zijn

–

Als vrij zijn is: de deuren sluiten

en op het beeldscherm vrij bekijken

wat veilig uit de buurt moet zijn

–

Als vrij zijn is: steeds rustig slapen

omdat de anderen hun tong moedwillig

is ontnomen

–

Als vrij zijn is: eten wat en wanneer je wilt

maar de schillen laten vallen in de kranten

waar de honger wordt verzwegen

–

Als vrij zijn is: niet hoeven weten wat mij

heeft vrijgemaakt, mij vrij houdt, mij

in vrijheid elke dag gevangen neemt

–

Als vrijheid is: wachten tot de ander

mij bevrijdt van angsten waar ik

heilig op vertrouw

–

Als vrijheid mijn gedachten pleistert

Als vrijheid om mij heen overal rondom

en in mij waait,

maar voor jou niet is te vangen

–

Als vrijheid mij beschermt

tegen jouw ideeën die voor mij te

anders zijn

–

Als vrijheid voor mij vandaag zo

vanzelfsprekend lijkt, en jij niet

weet wat dat betekent

Dan is vrijheid munt voor mij

en kop eraf voor jou

–

Dan is vrijheid lucht en willekeurig

–

Maar staat het mij misschien wel vrij

om iets van mijn riante vrijheid -met

wederzijds goedvinden natuurlijk-

tijdelijk of voor langere duur

af te staan om jou

van mijn verstikkende vrijheid

te bevrijden

–

– Marion Bloem

Foto: Henrike