Sterke vrouw – Aletta Jacobs

Er zijn een heel aantal vrouwen die ik bewonder en bijzonder vind. Dit zijn sterke vrouwen, vrouwen die me inspireren, vrouwen die me enthousiast maken. Tijd voor een ode. Vorige maand was Koningin Beatrix sterke vrouw van de maand April, lees mee wie sterke vrouw van Mei is.

Als zij haar zinnen op een akker zet, koopt ze hem, van wat ze heeft verdiend, plant ze een wijngaard. – Spreuken 31: 25

Morgen is het Moederdag. Het is bij uitstek de dag om je moeder in het zonnetje te zetten, haar te verwennen en misschien iets liefs voor haar te kopen of te knutselen. Ik had natuurlijk iets kunnen schrijven over moeders als sterke vrouwen, over hoe ze pijnlijke bevallingen doorstaan en massa’s kinderen opvoeden. Maar dat was ook een beetje cliché geweest. De moeder van Aletta Jacobs trouwens, die heeft ook massa’s kinderen opgevoed. Aletta was haar 8e kind, en na Aletta kwamen nog twee kinderen. Misschien ken je Aletta niet, of misschien alleen maar vaag uit je geschiedenislessen… Aletta was een vrouw die zeker het leven van jou en je moeder veranderd heeft!

Eerste vrouwelijke arts
Aletta was de eerste vrouwelijke arts die Nederland rijk was. Ze was zeg maar een soort Dr. Quinn. En voor de tijd waarin ze leefde, was dat een behoorlijke prestatie. Om Nederlands eerste vrouwelijke arts te zijn, moest ze studeren en moest ze examens afleggen (waarvoor ze toestemming moest vragen aan de minister!). Ze was de eerste arts die het pessarium aan vrouwen voorschreef als voorbehoedsmiddel (revolutionair!), en uiteindelijk werd ze ook voorvechter van het vrouwenkiesrecht.

Levensloop
Aletta Henriëtte Jacobs werd op 9 februari 1854 geboren in Sappemeer. Aletta droomde al heel vroeg van dokter worden: ‘Van mijn zesde jaar af heb ik steeds met de meest mogelijke beslistheid verklaard, dat ik, net als Pa en Julius, dokter wou worden. Geen oogenblik is toen of later de gedachte bij mij opgekomen, dat dit voor een meisje moeilijk zou gaan. Hoe kon dat ook? Thuis werd immers tusschen jongens en meisjes geenerlei verschil gemaakt.’ Eerst haalde ze, toen ze 16 was, het diploma voor leerling-apotheker, en kreeg ze lessen in Grieks en Latijn. Om te studeren aan de universiteit, moest ze een toelatingsexamen doen wat ze haalde. Maar eerst stuurde ze de minister Thorbecke een brief waarin ze pleitte voor studeren aan de universiteit (er hadden toen nog nooit meisjes aan de universiteit gestudeerd) en ze kreeg toestemming om een jaar op proef te studeren. Uiteindelijk kon Aletta blijven studeren, en op 3 april 1878 werd Aletta de eerste vrouwelijke arts van Nederland!

Vrouwenkiesrecht
Er kan echt nog héél véél gezegd worden over Aletta. Ze streed voor arme vrouwen in Amsterdam, die maar kinderen bleven krijgen terwijl hun lichamen uitgeput waren. Ze streed voor winkeljuffrouwen die 15 uur per dag werkten en altijd moesten staan. Ze streed ook voor haarzelf zodat ze kon gaan stemmen.

Toen Aletta zelf wilde gaan stemmen werd dat geweigerd: nee, alleen mannen konden stemmen. In 1894 werd de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht opgericht, en Aletta is hiervan jaren voorzitster geweest. En uiteindelijk, na vele jaren strijd en demonstraties, kregen vrouwen in 1919 actief kiesrecht, en mochten ze zelf richting de stembus! Een mijlpaal in de Nederlandse geschiedenis!

Bijzonder
Ik vind het bijzonder hoe Aletta haar zinnen ergens op gezet heeft, en heeft gestreden voor haar dromen. Ze heeft zich nooit laten weerhouden door mensen die haar plannen maar niets vinden. Reken maar dat zij ontzettend veel kritiek en negativiteit over zich heen heeft gekregen, en toch heeft ze door gezet en gekregen waar ze van droomde: een baan als arts, en uiteindelijk heel veel vrijheid voor vrouwen.

Door Aletta konden onze oma’s studeren, door Aletta konden onze moeders en tantes studeren en door Aletta kunnen wij studeren, en stemmen, en worden we gehoord!

De vrouwen en meisjes van tegenwoordig mochten het zich nog wel eens duidelijk voor oogen stellen, hoe moeilijk, hoe saai en weinig verheffend het leven is geweest van hare grootmoeders en moeders, en vooral van haar ongehuwde tantes. Daardoor zouden zij te beter waardeeren, hoeveel meer zij in den hoogeren zin van het leven kunnen genieten, nu de wegen zijn gebaand voor een vrij en onafhankelijk bestaan, ook voor de vrouw.

Ps: Wil je meer weten van Aletta? Check dan bijvoorbeeld haar twitter-account @AlettaJacobs, waarbij ze twittert over de dingen die ze doet.

Bron quotes: www.alettajacobs.org