Martanja’s boekentips #3

Op de valreep van maart nog snel mijn boekentips typen. Beter laat dan nooit toch? Vooral het laatste boek wat ik las, was pittig (maar goed hoor) en kostte me behoorlijk wat tijd om doorheen te komen. Voor april heb ik geen nieuwe stapel bij de bieb gehaald, maar begin ik aan de boeken die nog op me liggen te wachten na mijn verjaardag. Maar hup hup, eerst de tips voor maart!

Mijn ‘doelen’ voor 2019

In #1 deelde ik al mijn doelen achter het lezen:

1. Minimaal één boek is geschreven door een niet-witte schrijver, of het heeft als thema racisme

2. Minimaal één boek is geschreven door een vrouw

Niet om me het allemaal moeilijker te maken, maar om mezelf uit te dagen buiten mijn eigen wereldje te lezen en te leren over dingen waar ik nog niet veel van weet. Is dat gelukt voor #3? Let’s see!

Mijn tips om te lezen aankomende maand:

Ik las deze maand ongeveer 6 boeken, waarvan er eentje écht stom was. De andere boeken waren allemaal fan-tas-tisch op hun eigen manier, en ik moest echt nadenken welke ik jullie wilde aanraden! Overigens vind je alle boeken die ik lees op mijn Goodreads, of in mijn stories, dus daar vind je alle recaps enzo.

Ok, dus: deze maand las ik Kolja van Arthur Japin (voor je boekenlijst voor Nederlands, of wat dan ook van hem!), en dat was prachtig. Ik las ook De rode tent van Anita Diamant. Ik ben echt een sucker voor verhalen over vrouwen en rites en tradities enzo, dus dit boek las ik één adem uit. En dan nu écht mijn twee tips voor de komende maand:

1. The Hate U Give – Angie Thomas

Dit boek. Oh my! Lezen! Dit boek gaat over Starr die balanceert tussen haar witte schoolwereld en haar zwarte buurt. Dit boek beschrijft precies hoe het is om als zwarte tiener in de States op te groeien, met al het politiegeweld erbij. Ik schrijf hier even wat ik ook op mijn insta zei over dit boek: dit boek laat je begrijpen waarom de #blacklivesmatter beweging noodzakelijk is, en geeft je inzicht in één van de belangrijkste politieke bewegingen van deze tijd. Dit verhaal staat zo ver van je eigen (witte) leefwereld af, daarom dus lezen. En dan de hoofdpersoon Starr, de andere karakters. Briljant.

Het is soms best moeilijk om te begrijpen hoe situaties in andere landen zijn. Dat geld niet alleen voor dingen als armoede, of hongersnood, maar bijvoorbeeld ook voor politiegeweld tegen zwarte mensen. Daarom lees je dus soms boeken die hierover gaan, en die je inzicht geven in die situaties. Als je nog een goede, maar heftige, serie hierover wil kijken: Seven Seconds op Netflix. Deze serie gaat erover hoe het leven van een witte agent boven dat van een zwarte jongen gaat. De witte agent is schuldig, dat is maar al te duidelijk, en toch… hij gaat vrijuit. Dus, zin om je te verdiepen? Start hier ;)

2. Why I’m no longer talking to white people about race – Reni Eddo-Lodge

Dit boek las ik als laatste deze maand, en dat kostte me super veel van mijn tijd. Ik had dit boek al super lang op mijn leeslijst staan, want de titel die sprak tegen me. Waarom wil de schrijfster van dit boek niet meer met witte mensen over ras praten? Dit boek legt het dus uit. Allereerst: dit boek gaat over rascisme, maar specifiek gericht op Engeland. Ik volg veel accounts uit de States die dit thema behandelen, dus soms lijkt het alsof rascisme vooral iets is wat zich daar afspeelt. Dat is natuurlijk niet zo. Ook in Nederland en Europa is het een thema wat steeds meer aandacht krijgt, en terecht. De schrijfster van dit boek onderzocht hoe het rascisme in haar eigen land ervoor staat. Wie weet of Nederland ook zo’n soort boek heeft? Tips?

Dit boek gaat in eerste instantie in op de geschiedenis van Engeland, en dat schept een verhelderend beeld. Hoewel het natuurlijk niet één op één te vertalen is naar de Nederlandse situatie, denk ik dat er ook veel te herkennen valt in de Nederlandse geschiedenis. Daarna vertelt ze eigenlijk hoe het is om als zwarte minderheid in een land te leven waar veel mensen vooroordelen over je hebben en waar witte mensen niet bereid zijn naar de (rascistische) geschiedenis van hun land te kijken. Ook dat is een universeel thema, waar je als witte lezer veel van kan leren.

Lezen? Jazeker! Doorbijten? Ook jazeker, niet alleen omdat de geschiedenis van Engeland nou persé interessant voor mij als Nederlander is. Maar ook omdat ze je laat zien dat je als wit persoon onderdeel van het systeem bent, en dat is niet leuk om te horen, wel goed.

Welke lessen leerde ik van deze boeken?

Ik ben al langer met het thema rascisme bezig, en ik heb echt nog veel te leren. Mijn witte wereld is zo’n vanzelfsprekendheid voor me, dat ik er actief aan moet werken om boven dat hokje uit te kijken. Dat doe ik door insta-accounts te volgen die me van alles leren over dit thema, en door boeken te lezen. Wat ik leerde van deze boeken?

Ik leerde dat mijn witte blikveld op de wereld niet het enige blikveld is, en dat ik andere mensen nodig heb om dit blikveld aan te scherpen. Ik leerde dat ik heel gevoelig ben voor kritiek op mijn witte privilege, en dit laat ik zien door te denken: ‘maar niet alle witte mensen zijn zo…’ Ik leerde dat ik profiteer van hoe de wereld is ingericht, want het is gericht op witte mensen. Dat blijkt ook uit de cijfers: witte mensen zullen eerder een baan krijgen dan mensen met de naam Mohammad of Amirah. Ik leerde uit deze boeken: niks over deze systemen zeggen helpt mijn gekleurde medemens niet. Lees daarom deze boeken, en laat je ogen openen.

Heb je nog tips voor me over dit thema? Andere boekentips? Ik hoor het graag!